Algen en zeewier
Algen behoren niet exclusief tot de Japanse keuken
Woord vooraf
Destijds stonden algen bekend als het ‘arme-mensen-voedsel’ bij uitstek. Nu wordt dit prachtige product uit de zee alom geprezen voor zijn hoge energetische voedingseigenschappen. Steeds meer koks roemen algen omwille van de culinaire meerwaarde die ze aan bereidingen kunnen geven.
De oriëntaalse keuken, die ook bij ons steeds meer ingang vindt, heeft nu ook bij particulieren de interesse voor lokale zeewieren aangewakkerd.
Roscoff, is de thuishaven van aan één van de grootste algenvelden in Europa. In dit authentiek havenstadje is het goed vertoeven. Natuur en verse lokale producten spelen er een voorname rol.
Wat is zeewier of algen?
Zeegroenten
Zeewier is niet alleen wat het uitzicht betreft maar qua voedingsstoffen in alle opzichten een veelzijdig product. De meeste wieren zijn rijk aan mineralen als calcium, natrium, ijzer en jodium en bevatten sporenelementen. Afhankelijk van de soort, is zeewier een bron van vitamine A, C en E en van plantaardige eiwitten.
De delen van het zeewier die niet door het lichaam worden afgebroken zijn niet schadelijk en kun je zien als ballaststoffen. Zeewier kan daarom een gezonde en natuurlijke aanvulling vormen van de plantaardige eiwitten, vitaminen, mineralen, sporenelementen en ballaststoffen in ons menu.
Niet langer alleen voor macrobioten en veganisten
Aanvankelijk was zeewier vooral populair bij macrobioten en veganisten, die hiermee een mogelijke tekorten in hun dieet konden aanvullen.
Tegenwoordig ontdekken ook andere groepen mensen het gezonde en veelzijdige zeewier. Dit tot vreugde van voedingsdeskundigen, die vaststellen de voedingswaarde van het op moderne wijze geproduceerde voedsel behoorlijk achteruit is gegaan. Heel wat mensen trekken er ook geen tijd meer voor uit om gezond en gevarieerd te eten.
Voor de spijsvertering en stofwisseling zijn mineralen en sporenelementen van groot belang, bijvoorbeeld om vitaminen te verwerken en in ons lichaam op te nemen. Zo is een mineraal als ijzer essentieel omdat het de zuurstof door ons lichaam transporteert. Ook voor de groei en het onderhoud van de weefsels, het functioneren van spieren en zenuwen zijn diverse mineralen noodzakelijk.
Behalve deze heilzame voedingsstoffen op zichzelf, bevatten zeewieren ook nog eens unieke combinaties ervan, combinaties die in ‘groenten van het land’ niet aanwezig zijn.
Het oogsten van algen & zeewieren
Algen & zeewieren vinden we overvloedig terug op plaatsen met sterke getijden. Daar is het bij maansverduistering en volle maan springtij, waarbij het water tussen eb en vloed een hoogteverschil tot 9 meter kan hebben.
Na het wegtrekken van het water worden alle algen zichtbaar en zijn deze bereikbaar voor de pluk. De algenteelt leeft dus op het ritme van springtij.
De vissers snijden de diverse soorten algen met messen af, stoppen ze in zakken en verkopen ze aan de verwerkers.
De bewaring
Na het reinigen zijn er twee processen die een langdurige bewaring van de algen bevorderen: het zouten en het drogen.
Bij het zouten gaan de algen in een tumbler waaraan geleidelijk biologisch zout wordt toegevoegd tot de verzadiging bereikt wordt. Hierdoor kunnen de algen in een positieve koelruimte tot 4 maanden bewaard worden. Het zouten zorgt ervoor dat vooral de specifieke smaak van de algensoort bewaard blijft.
Soorten zeewier
Omdat zeewieren fotosynthetisch zijn, hangt hun kleur en plaats in het water af van de zon. De bekende groene zeewieren, met het meeste bladgroen, drijven daar waar het water relatief ondiep is. De bruine zeewieren groeien net buiten het getijdegebied, zo’n 2-3 meter onder het wateroppervlak waar rode en oranje golflengtes van licht worden geabsorbeerd. Rode wieren worden dan weer tot op honderd meter diepte en meer gevonden, aangezien blauwe en paarse golflengtes tot veel grotere diepten kunnen doordringen.
Groene wieren ->
Bruine wieren ->
Rode wieren ->
Enkele nutritieve eigenschappen van zeewier & zee-algen
- meer vitaminen, mineralen en celzouten dan elke landgroente
- het vitamine B complex
- natuurlijk jodium in hoeveelheden die duizend keer hoger liggen dan elk andere landplant
- laminarin en fucoidan (om het jodiumtekort tegen te gaan)
- antioxidanten (een stof die in staat is om schadelijke vrije radicalen te neutraliseren)
- veel essentiële aminozuren en essentiële vetzuren, inclusief DHA
- essentiële glyconutriÑ‘nten (essentieel voor ons immuunsysteem; voedingssupplementen uit suikers afkomstig van planten en volgens wetenschappers dé sleutel tot celcommunicatie en een goed functioneren van de cel. Ze vallen NIET onder de groepen vitaminen of mineralen)
- plantaardige hormonen en lignanen (Lignaan is een groep stoffen die voorkomen in planten, vooral in lijnzaad, vandaar de naam. Lignaan is één van de belangrijkste klassen binnen de fyto-oestrogenen)
- veel galactanen (agar en carrageen)
- een ideale kalium –natriumverhouding (2,4:1)
- natuurlijke antibiotica en antibacteriële substanties
- antilichamen, antivirale en antiparasitaire stoffen
- myostatine (een inhiberende groeifactor voor afwijkingen in spierontwikkeling)
- ontstekingsremmende middelen
- een waardevol goed opneembare plantaardig calcium, dus niet van dierlijke oorsprong
Bereidingstips met verse algen
- Spoel de verse algen altijd eerst goed in koud water
- Blancheer groene algensoorten altijd zoals groenten om de mooie groene kleur te behouden
- Laat bij het pocheren van de vis het verse zeewier meekoken
- Voeg bij het bakken van vis op het einde van de bereiding de verse zeewier toe en bak gedurende 3 minuten
- Bij een ovenschotel kan het zeewier om de vis gewikkeld worden en zo mee garen
- Bak bij vlees- en gevogeltegerechten het zeewier altijd afzonderlijk.
- Gebruik je verse zeewier in een gerecht? Let dan met het op smaak brengen met zout want de algen zijn al gezouten om ze langer te laten bewaren.
- Vers zeewier kan je ook gebruiken bij groenten- en aardappelbereidingen
- Algenaardappelpuree: Snijd de ontzoute algen fijn, stoof aan in boter en voeg toe aan de aardappelpuree
